ሸለል ዝኣዘዘልካ ሰብ BLOCK ምግባር ፍትሓዊ ድዩ፧

September 22, 2017

“Block This Person” ትብል መልጐም ናይ ፌስቡክ abuse ካብ ዝገብሩዋ ሰባት ሓንቲ’የ። እንታይ ደኣ’ሞ ክንገብር፡ ዕሸላት እንተበዚሖም filter ምግባር ኣገዳሲ ክኸውን’ዩ ምበር። ሓንቲ ዝፈትዋ መሓዛይ “ሸለል” ኣዚዛትለይ ቀንያ’ላ። ዝኾነ ሰብ attention ምሃብ ክኣብየካ ከሎ፡ ኩላትና ከም ንፈልጦ ቀዳማይ ዝጉዳእ ኢጎኻ’ዩ። “ኣነ ዝኣክል’ሲ” ከምዚ ክትገብረኒ! ኢሉ ሓውሓው የብለካ። ክብሪ ነብስኻ ዝተቀንጠጠ ኮይኑ ስለ ዝስመዓካ፡ ዓጸፌታ ክትመልሰሎም ህርግድ ትብል። ጉድ’ኳ ኢና ረኺብና። “ኡፍ፡ ኡፍ” በሉኒ፡ “ብዛዕባይ ተገደሱ” ዝብል ኢጎ ተዓዲሉና እንታይ ክንገብር’ሞ! እዛ ናይ ቀደም መሓዛይ ‘ዚኣሲ እንታይ ኮን’የ ክገብራ፧ BLOCK ክብላ ደልየ ኣለኹ፡ ልበይ ግን ኣብያትኒ፡ ተቀርቂረ ኣለኹ።**********

ዝኾነ ሰብ ሸለል ምስ ዝእዝዘልካ እንታይ ተገበርካ ‘ሓይሽ፧ BLOCK ምግባር እቲ ግርጭት ከይተፈትሕ ኣብ ጠልጠል ዝገድፎ’ኳ ተኾነ፡ ካብ ብዛዕባ’ታ ሰብ ምሕሳብ ግን ፋይላ ኣቃጺልካ ምዕራፍ ይሓይሽ። ብዝርርብ ዘይፍታሕ ሽግር’ኳ ተዘይሃለወ እታ ሰብ ክትዛረብ ድልውቲ ተዘይኮይና ግን እንታይ ክንገብር ኢልኩምና! ትድውለላ ኣይትቅበለካ፡ ብሰብ ጌርካ ትልምና ስቅ ትብል፡ መሴጅ ትሰደላ ተስቅጥ ተኾይና፡ “ኣነ ጓሉ’ዶ! ሰይጣነይ’ያ ከተላዕለለይ ደልያ መስለኒ” ናብ ምባል ኢኻ ትኣቱ። ስብ ርጉም ሓጺር እዝኑ! ብግልጺ ንዘራረብ ኢሉ ከበሮ ሓምሓም ክትወቅዕ ከምዘይጸንሐ፡ ሃየ በል ናብ Dialogue ንእቶ ተበልካዮ ሽርብ! ስለምንታይ ሸለል ከም ዝበለትኒ ኣብ ውሽጢ 48 ሰዓታት መልሲ ተዘይጽሒፋ፡ ናብዛ infamous ዝርዝር ናይ ዝተዓግሩ ሰባት ክትኣቱ’ያ። ኬፍ ኣለዎ ከምዚ’ልካ ሰብ ከተፈራርህ፡ ኢጎኻ ስልጣን ዝጨበጠ ኮይኑ ስለ ዝስምዖ  ክንዲ ጎቦ’ዩ ዝኸውን። ኣየ ኢጎ መደንገጽ!

ብዙሕ እዋን ሰባት ክፈላለዩ ከለው clean break ኣይኮኑን ዝገብሩ። ብዙሕ ክሻ baggage ናይ ሕሉፍ ርክባቶም ተሰኪሞም’ዮም ዝፈላለዩ። ወላ ብዙሓት ሰብ ሓዳር ኔሮም ዝፋትሑ ሰባት ተረኣኻዮም they’re not really over it. ፍርቁ ክሻኻ ምስ ሰበይትኻ ክጸንሕ ይደሊ፡ ፍርቁ ክሻኻ ድማ “ነዛ ስርኤል ከይተርእየኒ” ይብለካ። መስኪናይ ሰብኣይ ኣብ መንጐ ተቀርቂሩ ንቁሩብ እዋን ዓወን ወን ክብል ይጸንሕ’ሞ፡ ኣብ መወዳእታኡስ ፍትሕ’ዩ ዝመርጽ። ምስ ተፈታሕካ፡ እቲ ጽናሕ ዝብል ዝነበረ ክሻኻ “ኢለካ’ንዴ! ከምታ ሓላል ሰበይቲ ኣይክትረክብን ኢኻ” ኢሉ ድቃስ ይኸልኣካ። ወይ ነታ ሰበይቲ “ኣቲ ዓሻ! ሕጂ ፈቲሕክዮ ጽቡቕ፧ ዘፍቅረኪ የለ ዝግደሰልኪ በይንኺ ሓያም ኮንኪ ክትነብሪ ኢኺ”” እናበለ ቅሳነት ይኸልኣ። እዚ ብፖለቲከኛታት ዓዲ እንግሊዝ“hard brexit ” ይበሃል። ኣብ ሓዳር soft brexit ዝበሃል ድማ ኣሎ፡ ድሕሪ ፍትሕካ 6 ወርሒ ጸኒሕካ ምስ ካልእ ሰብ ክትምርዖ ከለኻ’ዩ። እዚ ጽፉፍ ፍትሕ፡ ሰብ ዝነበሮ ኩሉ ክሻታት ብሰላም ስለ ዝቀበሮ ጸገም የብሉን። ገሊኦም ሰባት ወላ ቆልዑ ወሊዶም ከለው ብ ጽፉፍ ተፋቲሖም ብሰላም ዝነብሩ ኣለው። ስለዚ ምስ ዝኾነ ሰብ ዘለካ ርክብ ከተቋርጾ ከለኻ ኩሉ ግዜ ዝኾነ ክሻ ከይተትርፍ ተጠንቀቅ። Delete ጥራይ ዘይኮነ እንተወሓደ Format ድኣ በላ። ምስ ተጣዓስካ Recover ከይፍትን ተደሊኻ ድማ፡ ነዛ ናይ ዝምድና ሃርድ ዲስክ ደርቢኻ ካልእ ’ሓዳስ” ሃርድ ዲስክ ምግዛእ ይበልጽ። “ሰብኣይ ተኸደ ሰብኣይ ‘መጽእ” ይብላ ኣንስቲ ዓድና። ኢጎኻ ዝለመዶ ስለ ዝሰኣነ ቀጨውጨው ከብለካዮ ምስ ግዜ ግን ክተለምዶ ኢኻ። ኣብ ክሻ ዝምድናኻ ተረፍ መረፍ ፋይላት ዘለካ ተኾንካ ግን ኤእ! ልቢ ኣዕብያ ተተመልሰት ዝብል  ተስፋ ክህልወካ ስለ ዝኽእል “ጥራዩ ክሻ” ኣብ ርእስኻ ግደፈላ። መሓዛይ ትመጻኒ’ዶ ትኸውን ቢለ ከም “ቤላ ሮባ” ኣስመራ፡ መሸማዕ ሒዘ ኮለል ክብል ኣይኮንኩን ሓውትኹም። ቤላ ሮባ ምዃን ዝኽእላ’ዩ ዝኽእላ፡ በቲ ሓደ ወገን ከኣ ጭው ዝበለት ጓለ ‘ስመራ ንዒ ቤላ ሮባ ኩኒ ክትብላ ጸገም’ዩ። ዓጋመ ገለ ተዝኸውን’ሲ ከማን ደሓን ናየቦታተይ ምበልኩ። ኣብዛ ጉጅለ ዓጋመ ከትህልው ጥራይ! እንተለኹም ወይ እንተተሰሚዑኩም BLOCK ግበሩ’ኒ ከም መቅጻዕተይ። ግን “ካብ ዓጋመ ዘይውለድ ወይ …..” ዝብል ምስላ ኔሩ’ዩ ቲ ቀደም። ስለዚ ኩላትና ዘርኢ ዓጋመ ኣለና ‘ዮም ክብሉና ደልዮም። እዚ ዓጋመ ወዲ ዓጋመ ዝብል ምፍልላይ ብቀንዱ ፓለቲካዊ ኣጀንዳታቶም ንምስሳን ኢሎም ፖለቲከኛታት ዝዘርእዎ ክርዳድ’ዩ። ኣብዚ ጸዓዱ ኣህባይ እናበሉ ይጸርፉና፡ ንሕና ኣህባይ ድማ ፡ ኣብ መንጐና መሳልል ናይ ‘ህብይና’ ኣውጺና ኢጎና ንደርዝ። እቲ ካብ ጸዓዱ ዘይረኸብናዮ ክብሪ ካልእ ሓውና ብምንእኣስ “ከነግንዮ” ንፍትን። እዚ ናይ ቤላ ሮባ ዘምጽኦ’ንድዩ፡ ንዓጋመ ክጸርፍ ኢለ ኣይኮንኩን ተላዒለ። ስነ-ጽሑፍ ልክዕ ከም መልኣኽ ፍቅሪ ትእዛዙ ብርቱዕ ስለ ዝኾነ ፡ Hypocrite ተዘይኮንካ ኩሉ ዝኣዘዘካ ክትገብር ኣለካ። ስለዚ ቀደም ዓጋመ ቤላ ሮባ ዝነበሩ ስለ ዝዘከርኩ’የ ምበር ንሕና ካብ ዓጋመ በሊጽና ኢና ወዘተ ኢለ ዓሌታዊት ክኸውን ኢለ ኣይኮንኩን።

ኣብ ምዕቡል ዓለም ካብ ዘሎ ሓዳር ዳርጋ እቲ ፍርቂ ብፍትሕ’ዩ ዝዛዘም። እዞም ጸዓዱ ውን ከማይ ቤላ ሮባ ምዃን ኣይፈትውዎን’ዮም መስለኒ። ንፍቁርካ ክትጽበዮ፡ ናብ ልቡ ክምልሰ ሕጊግ ክትብለሉ ትኽእል ኢኻ። እዚ ጉዳይ’ዚ ነዞም ኣባላት’ዛ ጉጅለ ኣውሪድና ግርም ዝርርብ መካየድና ግን ኣምሰሉነት ክበዝሕ’ዩ። ከመይ፧ ኣፍቃሪትካ ወይ ሰበይትኻ ኣብ FB friend ኻ ተኾይና፡ ዝኾነ ብዛዕባዚ ጉዳይ ትዛረቦ ከተንብቦ’ያ። ንሳ ተንቢባቶ ድማ ክትግምተካ ፡ ብተመሳሳሊ ኣፍቃሪኺ ወይ ሰብኣይኪ ተንቢብዎ ክግምተኪ ስለ ትፈርሁ፡ ካብ ክሳድ ንላዕሊ ኢኹም ክትዛረቡ። ነዓይ ነንጭዋ ናብ ለቶታ’ዩ ነገሩ። እቶም Singles ወይ significant other ዘይፈልጦ account ትጥቀሙ ዘለኹም ሰባት ግን ቀሲንኩም ናይ ልብኹም ተዛረቡ። ሕቶይ ንጹር መታን ክኸውን ከምዚ’ዩ

ዝበደለካ ሰብ ወላ ይቅሬታ ክትሓቶ፡ ናይ ምብህሃል መስመር ክፉት ክገድፎ ኣለዎ። እንተደኣ “እንታይ ኮንካ ኢልካ፧” ከይትሓቶ ጠቅሊሉ ከቲቱካ ግን ፡ እቲ ሰብ ዳግማይ ክርእየካ ከምዘይደሊ ብንጹር መገዲ ይሕብረካ ኣሎ። ስለዚ ናብ ልባ ትምለሰ ትኸውን ኢልካ ምጽባይ’ዶ ይሓይሽ ወይስ ጠቅሊልካ ርክብ ምቁራጽ፧

ኣባጅጎ ፡ Import ዘይኮነ “ጽሩይ” ኣምላኽ ሓበሻ

መስከረም 17

ቅድሚ ናብ ሰፊሕ ዛዕባ ናይዚ ሰሙን ምእታወይ ገለ መዘኻኸሪ ክገብር። ዘይትፈልጡኒ ተለኹም ፡ ኣብ ፌስቡክ Like ወይ Comment ክትኮበለይ ኢለ ዝጽሕፍ “ለማኒት” ኣይኮንኩን። I really don’t give a shit ብዛዕባይ ትብልዎ። መብዛሕትኹም ተገዲስኩም ክትኩምቱ ቢልኩም መላጉም ኮምፒተር ወይ ሞባይል ትጸቅጡ ሰባት ኣተሓሳስባኹም predictable ኢኹም። ምሳኹም ዝሰማማዕ ሓሳብ ተመጸ ተጣቅዓዑ፡ ኣንጻርኩም ንዝዛረብ ትጸርፉ። ሳልሳይ ጉጅለ ከኣ’ባ ኣለው ኣንቢቦም ስቅ ዝመርጹ። ዝሓለፈ ሰሙን ሓደ ኣባል ESG ሲ I don’t believe I wrote this much ዝዓይነቱ ዘረባ ኮሚቱ! ጉድ’ኳ’ዩ! መን ጸሓፈለይ ኢሉካ ተበልካዮሲ መን ክብል’ዩ፧ ኣነ’የ ጌገኛ ኮመንት ዘንብብ! ትኳቦ ትሃርፍ ለማኒት ፌስቡክ ድየ መሲሉካ፧ ሓቅኻ ኢኻ ግን ፡ ተገዲሰ እዚ ኹሉ ምጽሓፈይ ምስ ስእነት attention ቆጺርካዮ ምሽ። ከምቲ ደበና ብዝናብ ዝዝቅብብ ኣነ ድማ ብሓሳባት ስለ ዝዘቅበብኩ’የ ቶሾሽ ቶሾሽ ዘብሎ ዘለኹ’ምበር፡ ከም ኣደይ ኢታይ ለማኒት ተዝኸውን’ሲ ኣብ ክንዲ ክህብ ፡ ክወስድ ምተጓየኹ። ካብ ኣምላኽኩም ኮነ ካብ ዓለም ዝደልዮ emotional pampering የለን። ካበይ መጽየ ኣይፈልጥን’የ፡ ክሳብ ዘለኹ ኣለኹ ምስ ሞትኩ ድማ ፋክ ኢት! የለኹን ሽዑ አርክበሉ! ኣምላኽ ኣሎ ተልካኒ፡ “እንታይ’ሞ ነዓይ፧” ኣምላኽ ሞይቱ ተልካኒ፡ “እንታይ’ሞ ነዓይ፧” ድላይካ በል ኩሉ ከንቱ’ዩ፡ ወላ ከንቱ’ዩ ምባል ከንቱ’ዩ። ስለዚ ኮመንት ነዓይ ኣይኮነን ክጸሓፍ ዘለዎ፡ ተገዲስኩም ወላ ኣንጻራዊ ዝኾነ ኮመንት ትጽሕፉ ኣብቲ ዝቀረበ ሓሳብ ግበርዎ ምኽንያቱ An idea is stronger than a person. ወላ ኣነ ተሞትኩ ኣብ ውሽጥኻ ግን ተመሳሳሊ ሓሳባት ኣሎ፡ ሽሕ’ኳ እናጸቐጥካ ናብ subconscious ተእተኻዮ። ዳዕሽ ተኸደ እቲ idea ናይ ዳዕሽ ክሳብ ዝሃለወ ስም ቀይሩ ቦሎኽ ክብል’ዩ። ስለዚ scholar ማለት ምስ ትርኪ ምርኪ personal ነገራት ዘይኮነ ምስ ሓሳባት ዝገጥም ሰብ ማለት’ዩ። ንቀጽል

************

ቅጭ ካብ ዘምጹለይ ዝነበሩ ነገራት ሓደ “ኣመንቲ ኣምላኽ ወይ ኣላህ” ኢና ዝብሉ ሰባት ክጭነቁ ክርኢ ከለኹ’ዩ። ከምቲ ትብሎ “ኣምላኽ ጸግዒ እንተለኻ እንታይ ኮንካ ትጭነቅ ኣለኻ፧” ተበልካዮም እንታይ ኢሎም ክምልሱ’ዮም። “ኣምላኽ ምሳኺ ተሎ እንታይ ነፊሑኪ ትፈርሂ ኣለኺ፧” ተበልካያ እንታይ ክትብል’ያ፧ ሎሚ ምስ ተረድኣኒ hypocrites ሪአ ቅጭ ምምጻእ ገዲፉኒ’ዩ። ከም ፓፓጋሎ ዝሰምዕዎ ዝደግሙ ስለ ዝኾኑ ጥራይ’ዮም እቲ ጸገም። ንኣምላኽ ናይ ብሓቂ ዝፈልጥዎ እንተዝኾኑስ ጭንቀት ኣይምሃለዎምን ዝብል ሓሳብ ኣለኒ። እዞም ኣሕዋትና ግን ካብ ወለዶም ወይ ከባቢኦም ዝወረስዎ ተዋስኦ’ዮም ዝዋስኡ ዘለው። ሕማቃት ተዋሳእቲ ድማ’ዮም። ጉድ’ኳዩ! ኣብ ኣላህ ወይ ኣምላኽ ትኣምን እንተኾንካ ክትጭነቅ ከለኻ እንታይ ኢኻ ትብል ዘለኻ፧ ጭንቀትካ ባዕሉ ምስክር’ዩ። ምስክር ድንቁርናኻ! ኣምላኽ እንታይ ማለት ምዃኑ ዘይትፈልጦ ሕንጻይ ምዃንካ። ንኣምላኽ ውን ጸርፊ’ዩ፡ ምኽንያቱ በዚ ብመልሓስካ እኣምነካ’የ ትብሎ በቲ ድማ ከምዛ መወከሊ ዘይብልካ ትጭነቅን ትፈርህን። ኣብ ኣምላኽ ተወከሉ ኢልካ ድማ ትሰብኽ! ዜሮ! “ሰይጣን’ዩ ከም ዝጭነቅን ዝፈርህን ዝገብረኒ” ኢልካ ድማ ተላግበሉ። ብዘይ ሰይጣን’ከ ካልእ እንታይ ምኽኒት ኣለኩም፧ ዘኢትነገር ስለ ዝኾነ ድማ ሓደ ሰብ ብሒም ኢሉ ኣይዛረበሉን’ዩ። ካብዞም ሕማቃት ተዋሳእቲ ኣምላኽ’ሲ ዞም ኢዚሀራውያን ምስ ጸገሞም ዓሰርተ ኢድ እሕሹኒ። ኣብ ጀርመን Alternative fur Deutschland AFD ዝበሃል ሰልፊ ኣሎ ይበሃል፡ ቀንዲ ዛዕባ ናይ ሎሚ ልጥፎ ድማ ምምስራት Alternative for God (AFG) ዝብል parody religion ንምብሳር’ዩ። ትርጉም ፓሮዲ ዘትፈልጥዎ ተለኹም ምንባብ ኣቋሩጹ። ዝተረፍኩም ንኺድ

**************

ብዙሓት ዝፈልጦም “ቀለም ቀመስ” ሰባት ክቱር ጽልኢ ሃይማኖታት ኣለዎም። ንጸገማት ናይዚ ሎሚ ዘሎ ሃይማኖት ሪእኻ፡ ሃይማኖት ኣየድልን’ዩ ናብ ዝብል መደምደምታ ክወስደካ የብሉን። ሃይማኖት ብዙሕ ማሕበራዊ፡ ውልቃዊ፡ ፓለቲካዊ፡ ቁጠባዊ፡ ትምህርታዊ ጥቅሚ ኣለዎ። ነዊሕ ከይደድና እዘን ሕጂ ንርእየን ዘለና ዓበይቲ ዩኒቨርስታት ዓለም’ኮ ስነፍልጠት ክስፋሕፍሓ ዘይኮና ሃይማኖት ክስፋሕፍሓ እየን ተመስሪተን። እዚ ተንብቦ ዘለኻ ፊደል ክሳብ ሕጂ ዘሎ’ኮ መጽሓፍ ቅዱስ ካብ ግሪኽን እብራይስጥን መተርጐሚ ክኾኖም ኢሎም’ዮም ኣቦታትና ክሳብ ሕጂ ኣጽኒሖሞ። ቅድሚ ክርስትና ናብ ሃገረ ሓበሻ ምእታው ጽሑፍ “ብግእዝ” ዝጸሓፍ እንተነበረ፡ “ንጉሳዊ ትእዛዝ” ወይ መዝገብ ናይ ቀረጽ’ዩ ክኸውን ዝኽእል። ቅድሚ ክርስትና ናብ ምድረ ሓበሻ ምእታዉ ፍልስፍናዊ ድርሳናት ኔሩ’ዶ፧ እንድዒ! ትግርኛ ካብ ግእዝ ድዩ ወጽዩ ወይስ ጐኒ ጐኒ ግእዝ ርእሱ ክኢሉ ዝነብር ዝነበረ ቋንቋ’ዩ፧ ኣነ ዝፈልጦ የብለይን፡ ትፈልጡ ተለኹም ገለ በሉና።

***************

ድሕሪ ግሪኻውያንን ምውዳቕ ሮማን እታ ጠፊኣ ዝነበረት ሽግ ፍልጠት፡ ሳላ ሃይማኖት’ያ ተዓቂባ ጸኒሓ። ካብኡ ናብኡ ከማን እቶም ወርቃዊ ዘመን ናይ ምርምርን ስነ-ፍልጠትን ዘሕልፉ ዝነበሩ ዓረብ። ነቶም ስነፍልጠኛታት ናይቲ ዘመን “ተመራመሩ ጥራይ እምበር ገንዘብ ኣይትሰከፉ” ዝብሉ ከሊፋታት ኔሮም። “ዘመነ ጸላም” ኣብ ኤውሮጳ ኣትዩ ኣብ ባሕሪ ምትሃትን ማሪታዊ እመነታትን ክሕንብሱ ከለው፡ ናይ ግሪኽን ሮማን ጽሑፋት ናብ ዓረብ ቶርጒሞም ኣጽኒሖምልና ጥራይ ዘይኮነ እዚ ግሩም ቁጽርታት 01234 ሂቦምና (Arabic numerals ዮም ዝበሃሉ)፡ ኣብ ዝተፈላለየ ዓውዳታት ጽቡቕ ሰጒሞም ኔሮም። እንታይ’ሞ ሽንቲ ገመል እንድዮም ኮይኖም! ጸቢብ ኣተሓስባ ሃይማኖት ክሕይሮም ምስ ጀመረ ደድሕሪ ገመል ምጉያይ ይሕሸና ኢሎም። እቲ ዝመራመርን ንኩሉ ዝሓትትን ዝነበረ ሓንጐሎሞ ናብ “ነዋልድ ሸፍነን!” “ንኩፋር ሕረዶም” ቀይሮሞ። መሕዘን! በቲ ዝጀመርዎ እንተዝኸዱ ሎሚ ካልእ ዓለም ምረኣና ኔርና። ድሕሪ ዘመነ ተሃድሶ ከኣ ‘ቶም ደቂሶም ዝነበሩ ኤውሮጳውያን መትሓዚ ክሳብ ዝሰኣኖም ንዝሓለፈ 600 ዓመታት ኣያታትና ኮይኖም ኣለው። ስነፍልጠት ተዝሕዙ ሎሚ ፡ ኤርዶጋን በሎ ኣሳድ መቀመጫ ፑቲን፡ ስዑዳውያን በሎም ቀጠራውያን ድማ መቀመጫ Whitehouse ኣብ ምልሓስ ኣይምኣተውን። ብዝኾነ ቅድም ብዛዕባ psychological need ናይ ሃይማኖት’የ ክዛረብ።

**********************

ነዛ ናይ ኣምላኽ ፋይል ዓጺኻ ብሰላም secular ህይወት ክትመርሕ ትኽእል ተኾንካ ግርም ምኾነ። ካበይ መጺኻ ኣይግድሸካ፡ ምስ ሞትካ እንታይ ከም ትኸውን ኣይግድሸካ፡ ድሌትካ ክትረክብ ዝኾነ ነገር ክትገብር ቅሩብ፡ ሕልናኻ መመርሒ ህይወትካ ጌርካ ክትምርሽ እንተደኣ ክኢልካ ካልእ ዘየድልየካ “ጻድቕ” ኢኻ። እዚ ክትገብር ግን ከቢድ’ዩ። ስለምንታይ፧ ሰብ social animal ኮይኑ፡ subconscious ዝኾነ ድሌት ኣባል ናይ ጉጅለ ምዃን ኣለዎ። ‘ቲ ቀደም ዓለም በይንኻ ትውጻእ ኣይነበረትን። ሃድን በይንኻ ጢል ጢል እናበልካ ተኼድካ፡ ኣብ መገዲ ዕስለ ተዃሉ እንተጓነፉኻ እንታይ ክትገብር ኢኻ፧ ስለዚ ውሕስነት ኩሉ ግዜ ኣብ ጉጅለ እዩ ኔሩ። እዚ ምስ ግዜ ናብ ዓሌትን እንዳን ማዕቢሉ፡ ምስ ግዜ ምጥርናፍ ዓድታትን ዓሌታትን መጺኡ። ምስ ግዜ ‘ዞም ጉጅለ ናብ ማሕረስ ምስ ኣተው ዝናብ ክቦም መታን ናቶም ዝኾነ ጣኦት ምህለላ ክገብሩ ጀመሩ፡ ነቅሽሽትና ወይ ንሸኻትና ዝመስሉ ኣብ መንጎ’ቲ ጣኦትን ደቂ’ቲ ዓድን “ወረ” ዘመላልሱ ድማ ተቀልቂሎም። እዚ “ናቶም” ወይ ዋንነቶም ዝኾነ ጣኦት ምስ ካልእ ቀቢላ ኣብ ውግእ ዝኸዱሉ እዋን ኣብ ጐኖም’ዩ። ሎሚ ዘሎ ኩነታት ድማ ተመሳሳሊ’ዩ፡ ኣላህ ናይ ኣስላም ደጋፊ፡ ክርስቶስ ናይ ክርስትያን ደጋፊ ፡ ቡድሃ ናይ ቡድሂስት ደጋፊ። ዋንጫ ዓለም ጌሮ’ሞ በቃ! ንስኻ ተምልኾ ንሱ ካብ ጸላኢ ይከላኸለልካ (win-win) ። ኣብ ሳልሳይ ወራር ኣብ ገዛውትና ዝነበራ ኣንስቲ ክምህለላ ኢለን ናብ ቤተክርስትያን ይኸዳ ነበራ። ኣብ መቀለ ዝነበራ ኣንስቲ ከኣ ናብ ናተን ቤተክስርስትያን ይኸዳ ኔረን ይኾና። ኣስላም ምስ ክርስትያን ክበኣሱ ናብ “ኣምላኽካ” ምጽላይ’ሲ ደለ ኹን ምበልናዮ፡ ክልተ ኣስላም ወይ ክልተ ክርስትያን ከበኣሱ ከለው ናብ ተመሳሳሊ ኣምላኽ ምጽላይ ግን ኣበይ ከሽርፎየ፧ ብዝኾነ ግን ‘ዘን ኣንስቲ ደቀን ብሰላም ክምለሱለን ኢለን’የን እምበር፡ ብጸሎት ንወያነ ክስዕራ ደልየን ኣይመስለንን። ዝገብርኦ ስለ ዘይብለን ኣብ ኣምላኽ ይዕቆባ፡ ጸግዒ ወይ ጽላል ኣብ እመነተን ይረኽባ። ኣብ ሶርያ ዘሎ ኩነታት ካብ ዘሕመኒ’ዩ። ኣላህ ንሺዓ ድዩ ክሰምዕ ንሱኒ፧ ኣብ ኤርትራ ሺዓ ዳርጋ ስለ ዘየለው፡ ኣብዚ ጉጅለ ዘለኹም “ኣላህ ናይ ሱኒ ደጋፊ’ዪ” ኢልኩም ተመለስኩም ኣይሕዘልኩምን። ብዝኾነ ፡ ከም ትዕዘብዎ ዘለኹም ውሕሰነት ምድላይ instinct እዩ። ዕምባባ ጽገሬዳ ከማን እሾኽ ጌራ ነብሳ ክትከላኸል’ያ ትፍትን፡ ሰብ ድማ ምስ ካልኦት ብምዃን’ዩ ውሕስነት ዝደሊ።

**************************

The Rainmaker ወይ ኣባጅጎ ቅድሚ ክርስትና ወይ ምስልምና ናብ ኤርትራ ምምጽኡ ዝነበረ original ኣምላኽ ኤርትራውያን’ዩ። ብሰንኪ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣና ኢዮም ምስልምናን ክርስትናን መጺኦምና እምበር፡ ኣብ ክንዲ ቀርኒ ኣፍሪቃ ኣብ ማእከል ጫካታት ብራዚል እንነብር ህዝቢ እንተንኸውን ኔርና ብሰላም ምስ ኣባጅጎና ክሳብ ለይቲ ሎሚ ምነበርና። ኣባጅጎ ሽኮር! ብሓይሊ ውሓጥዎ ኢሉ ዘስገደደና ሰብ የለን። ሎሚ ንኩሉ ኤርትራዊ ፡ ሃይማኖታዊ ሓረጉ ወላ ኣብ ስሙ እዩ ዝልጠፍ! ኣባጅጎ ከምዚ ጌሩ ኣይምፈላለየናን። ዓብዱን ገብረን ዝበሃሉ መፈላለይቲ ኣስማት ኣይምሃለወናን። ደሓን ይእቶ ህ.ግ. ንኩሉ ሃይማኖታት ክፉት ስለ ዝነበረ ሎሚ ሳላኡ ኣብ ኤርትራውያን ኣስላማይ ክርስትያን ኢልካ ብዙሕ ምፍልላይ ዳርጋ የለን። እዚ ምስቲ ብዙሕ ዘይነቅሐ ህዝብና ኣረኣኢኻ ተኣምር’ዩ። ብዘለዎ ክቅጽል ይግባእ። እዞም ውዑያት መንእሰያትና (ካብ ኩሉ ደንበ) ከተስተውዕልዎ ዘለዎም፡ ንካልእ ሰብ ድላዩ ይእመን ሓሳባቱ ከተኽበረሉ ሰናይ እዩ። ጥሩፍነት ብሰለስቲኦም ወገናት በጨቅ ይብል ኣሎ። (ኤርትራውያን ኢዚሀራውያን ካብ ብዝሖም ዝተላዕለ ሳልሳይ ዝበዝሑ ተኸተልቲ ዘለዎም ወገን ኮይኖም ኣለው፡ ጽንሕ ኢሎም majority ከይኮኑ እሰግእ’የ)። ኩላትና ደቂ ኣባጅጎ ኢና፡ ወላ’ኳ ሕጂ ካልእ ናይ ባዕዲ እምነት ሸሚትካ ናይ ክርስቶስ’የ  ወይ ናይ መሓመድ’የ በል፡ ሱር መሰረትና ኣባጅጎ’ዩ። ባዕዳውያን ንጥቅሞም ኢሎም ዮም ክልቲኡ ሃይማኖታት ናብ ኤርትራ ኣእትዮ’ሞ። ጥቅሚ ሃይማኖት ኣብ ምፍጣር social cohesion ስለ ዘይከሓድ ግን በቲ ዘሎ ንኺዶ። Hypocrite እንተዘይኮንካ መበቆላዊ ሃይማኖት ኤርትራውያን ኣባጅጎ ምዃኑ ሰሓቦ ጉተቶ ዘድልዮ ኣይኮነን።*********************

ሃይማኖት ኣብ 21 ክፍለ ዘመን ቦታ ኣለዎ’ዶ፧ ክልቲኡ። እቲ ቀደም ኣብ subconscious ዝተፈጥረ ቀዳድ ንምዕባስ ኢልካ ምስ ከማኻ ተመሳሳሊ እምነት ዘለዎ ሰብ bond ምግባር ይረአ’ዩ። ESG ከይተረፈተ ሓንቲ ንእሽቶ መርኣያ ናይዚ need to socialize’ያ። ኢዚሀራዊ እንተኾንካ ምሳኻ ኮይኑ ጸረ-ኣምላኽ ዘጣቅዕ መጣፍእቲ ትደሊ። ኣስላማይ ተኾንካ ምሳኻ ተጐምቢሑ ዝጽሊ ሰብ ትደሊ፡ ወይ ከምዚ ናይ ጴንጤ ኣሕዋትና ኢዱ ሓፍ ኣቢሉ ኣብ መንጎ ጸሎት ዝስዕስዕ ትደሊ። ኩሉ ድሌታት’ዩ። It doesn’t matter the Object of belief  ምስ ሰብ ኮንካ ምጥቃዕ ጥራይ’ዩ ‘ቲ ዕላማ። “ኣምላኽ ኣሎ” ኢልካ ተጣዕቅ፡ “የለን” ኢልካ ተጣዕቅ። መጣቃዕቲ! ስቕ ክትብል ነብስኻ ኣይገብረልካን’ዩ። ሓቅኻ ኢኻ ግን ስቅ ተበልካ ሽግር ከመጻካ’ዩ። Ego ምውሳን’ዩ ዝደሊ። ውሳኔ ማለት መደብ ምውጻእ ማለት’ዩ፡ መደብ ምውጻእ ማለት ንጽባሕ ምሕሳብ ማለት’ዩ፡ ንጽባሕ ምሕሳብ ማለት ኣብ ሕጂ ከይትነብር መመኽኔታ ምፍጣር ማለት’ዩ። ኩሉ ጸገማትካ ድማ ናይ ጽባሕ ወይ ናይ ትማሊ እዩ። ኤክሃርት ክኾነልኩም፡ ኣብ ሕጂ ዝኾነ ጸገም የለን፡ ኣብ ሕጂ ኮይኑ ego መወከሲ ነጥብታት ክሰርሕ ግድን ንጽባሕ ወይ ንትማሊ ክሓስብ ኣለዎ።ሽግር ኣብዛ ህሞት ገዛ ክትሰርሕ ኣይትኽእልን፡ ስለዚ መደብ ዘይብሉ ሰብ ማለት ዓለባ ሳሬት ናይ ego ኣበይ ከም ትኸውን ዘይወሰነ ማለት’ዩ። እዚ ንego ሽግር’ዩ። ክርስቶስ ብትኸደንዎ ኮነ ብትበልዕዎ ኣይትጨነቁ ዝበሎ እንታይ ማለት ምዃኑ’ሲ ኣነ’ዶ ቀሺት ኮይነ ሕጂ ክገልጸልኩም፧ Ego ግን ግድን ክሓስብን ክጭነቅን ክሻቀልን ኣለኒ’ምበር ከምኡ ተዘይጌረ ደኣ I’m not living ይብል። ኣብ ኤርትራ ዘለዋ ደረፍቲ ኢና ዝብላ ደቀንስትዮ (more like ወጨጭቲ) ንተፈቃሪ  “መሻቀሊ” ኢየን ዝብላኦ።  ግድን ክትሻቀል ኣለካ! ፍቅሪ ብዘይ ሻቅሎት ፍቅሪ ኣይኮነን። ህይወት ብዘይ ጭንቀት ህይወት ኣይኮነትን ይብሉኻ። ጭንቀት ዘይብሉ ሰብ ኣፎም መሊኦም ጽሉል’ዩ ይብሉ። ካብዛ ብጭንቀትን፡ ሻቅሎትን ዝተመልአት ህይወት ካልእ ገጻ ስለ ዘይፈልጡ፡ ብዘይ ጭንቀት ምንባር ይከኣል’ዩ ተበልካዮም ከመይ ቢሎም ክኣምኑ። ኢጎ ፡ ንዘረባ ክጥዕመልና ሰይጣን ወላ ንበሎ ድማ “ሓቅኻ! ተጨነቅ፡ ንጽባሕ ኣክብ፡ ፍራሕ” እናበለ የተባብዓካ። “ጾርካ ናብ ኣምላኽ ኣይትደርቢ፡ take things on your hands” እናበለ ኣብኡ ተኣሲርካ ከም እትነብር ይገብር። ጽባሕ ቀለብ ፍልሖ ንትኸውን ኣብ ክንዲ ቀሲንካ ናብ መቃብርካ ትኸይድ፡ ምስ ሰብ እናተባኣስካ፡ ተመስገን ከይበልካ ሞት የርክበካ። ስለዚ ወላ’ኳ ብኣፍካ “ኣማኒ” እንተኾንካ ኣብ ግብሪ ግን ናይ ኢጎ ኢኻ። ኢጎ ንዝኾነ ሃይማኖት corrupt ጌሩ፡ ሬሳ ጥራይ’ዩ ዝገድፈልካ። ኣመንቲ ሃይማኖትን ገለ ተምላስ ዘምጽእ ተግባራቶምን ሪእኻ ካብ ሃይማኖቶም እንተባህረርካ ኣይተሓዘልካን።

************************

ነዊሕ ዘረባ’ንድዩ ክንኣስሮ፡ ብዘይ ሃይማኖት ክትነብር ማለት ነቲ ንነዊሕ ዘመናት ዝኸደ subconscious need to be part of something ክትድምስሶ ስለ ዘይከኣል ከቢድዩ፡  ስለዚ ምስ ዝኾነት “ጉጅለ” ማሕበር ክትኣቱ ኣለካ። ግድን ኣይኮነን ናይ ሃይማኖት ክኸውን፡ ማሕበር ቀይሕ መስቀል፡ ናይ ገዛውቲ ማሕበር፡ ማሕበር ህግደፍ፡ ማሕበር ፌስቡክ፡ ማሕበር ጽሙማን፡ ወይ ኣባል ዝኾነት ማሕበር። ወላ ኣባል ኣይትኹን፡ ተመርዓው እሞ ኣባል ናይ ስድራ ኩን። egoኻ እናተዛረበ ጦቅ ስለ ዘብለካ በይንኻ ክትነብር ኣይትኽእልን ኢኻ። ስለዚ ማሕበር ምረጽ። ከማይ ማሕበር ዘይብሎም ጉጅለ ውን ንርእሶም ማሕበር’ዮም። ካብ ሎሚ ግን ጀሚረ ኣብ ማሕበር ኣባጅጎ ተጸንቢረ ኣለኹ። ናብ እምነተ ኣባጅጎ ክትጽንበሩ እትደልዩ ኩላትኩም ኣባላት መርሓባ! ኣባጅጎ ኣቦኹም ነዚ ኣብ ልዕሌኹም ተስገዲዱ ዘሎ ሃይማኖት ምስልምናን ክርስትናን ንየው በልዎ ይብለኩም ኣሎ። ኣባጅጎ ካብ ናይ ክርስርያን ወይ ኣስላም ኣምላኽ ተዘይዓብዩ ኣይንእስን’ዩ። ጽሩይ ሓበሻዊ ዝኾነ ኣምላኽ ከለካ’ኸ እንታይ ማለት’ዩ ናይ ኣይሁዳውያንን ወይ ናይ ዓረብ ኣምላኽ ምምላኽ፧ ሃይማኖታዊ ወራር ናይ መሴ፡ ናይ ክርስቶስ ፡ ናይ መሓመድን ብወግዒ እቃወሞ ኣለኹ። ኩሉ ኢዚሀራዊ ሓሳዊ እዩ (ኣምላኽ ከም ዘየለ ብጭቡጥ ስለ ዘየረጋገጸ) ፡ ኩሉ ዚሀራዊ ድማ ከሓዲ እዩ (እምነት ናይ ጥንቲ ኣቦታትና ስለ ዝሸጠ)። ሃይማኖት ነዚ need to bond ዘድሊ ካብ ኮነ፡ ኣባጅጎ’ዩ እቲ non-hypocritical ሓቀኛ ኣምላኽ ሓበሻ። ነዚ ኣምላኽ’ዚ ገዲፍካ ምስ ካልኦት ናይ ባዕዲ ሃይማኖታት ምዝማው ዓገብ። ከይትኹርዩ እምነትኩም ዝኾነ ይኹን አኽብሮ’የ ፡ ኣቱም ክርስትያን ኣቦታትኩም ቅድሚ 1700 ዓመታት ስለ ዝኸስተኑ፡ ኣቱም ኣስላም ድማ ቅድሚ 1400 ዓመታት ስለ ዘስለሙ ኢኹም ሎሚ ከምዛ “ሓቂ” ትፈልጡ ትዛረቡ ዘለኹም። ቅድሚ 3000 ዓመታት ኣብ ኤርትራ መን’ዩ ኣምላኽ ኔሩ፧ ንክልቲኦም ሃይማኖታት እምቢ ዝበሉ ኔሮምዮም ግን ተሓሪዶም’ዮም፡ ኣምለኽቲ ኣባጅጎ ዝነበሩ ኣቦታትና ብጐነጽ ጠፊኦም። ካብ ሎሚ ጀሚረ ንዝኽሮም ስመይ Gwal Abba Jigo ክቅይሮ’የ። እንተቲ ናትኩም ግን ኣዲኣ ገዲፋ ሓትነኣ ትናፍቅ ጌርኩሞ። ኣይትሰከፉ ግን ኣባጅጎ ይቅረ ክብለልኩም’ዩ፡ እንተደኣ ናብኡ ተመሊስኩም። እንተኣቢኹም ዘይከም ኣላህ ወይ ክርስቶስ ኣብ ገሃነም ኣይጠብሰኩምን’ዩ። ኣባጅጎ ሓቀኛ ኣቦኹም ስለ ዝኾነ ድላይኩም በሉ unconditionally የፍቅረኩም’ዩ፡ ወላ ምስ ካልእ ኣምላኽ ዘምው ንዘልኣለም ናትኩም’ዩ። ኩላትኩም ደቂ ኣባጅጎ ኤርትራውያን ህሉው እምነትኩም ብዘየገድስ ኣኣብ ዘለኹሞ ሰላም ኣባጅጎ ምሳትኹም ይኹን። ኣሜን!

ሽርክነት ሃይማኖትን ሰይጣንን

ኣብዚ ናይ ብዙሓት ጉጅለ፡ ገለ ኩነታተይ ዘይፈለጡ ሰባት በዛ ናይ ሎሚ ሓንቲ ጽሕፍቲ ኣንቢቦም ከይዕንቀፉ መታን ገለ ክብል’ሞ ከም ልሙድ ናብ ዛዕባ ናይዛ ሰሙን ክኣቱ።

1.   ቀዳማይ፥ ኣብ ሃይማኖት እዚ ጌጋ’ዩ እዚ ቅኑዕ’ዩ ክትብል ኣይከኣልን። ዝኾነ እምነት prove or disprove ክኸውን ስለ ዘይኽእል ወላ ኣብ ሰይጣን እመን ሰይጣን ሓቀኛ ኣምላኽ ከይምዘይኮነ disprove ክገብሮ ዝኽእል ሰብ የለን። ንሱ መጽሓፉ የውጽእ ንስኻ ድማ ናትካ መጽሓፍ ተውጽእ፡ ከም ክልተ ደማሙ ኛው! ኢልካ ክትበኣስ ትኽእል። ቁርኣን’ዶ ይበልጽ  መጽሓፍ ቅዱስ፧ ኣምላኽ ኣሎ’ዶ የለን፧ ወዘተ ad nauseam ፍጊዕ ዘብል ሕቶታት ድላይካ መልሲ ሃበሉ። ኣስላማይ ኩን፡ ክስርትያን ኩን፡ ኢዚሀራዊ ኩን፡ ሰይጣን ኣምልኽ፡ ኣግኖስታዊኩን፡ ድላይካ በል። ኣጆኻ! ጌጋ ዝበሃል መልሲ የለን፡ ብህይወት ምህላውካ ጥራይ እኹል መልሲ ስለ ዝኾነ ድላይካ ምረጽ። ህይወት’ያ እታ እንኮ ሃይማኖት። ምስ ሞትካ ኣበዴኻ ኮንካ ክትካታዕኒ፧ ስለዚ ብህይወት ስለ ዘለካ ኢኻ ego acrobatics ናይ እምነት ክትገብር በቂዕካ። ከም በጊዕ ነዓ በዚ ኣብል፡ ንዒ ‘ዛ ሓብተይ በዚኣ ትሕሸኪ ዝብሉ ብዙሓት’ዮም፡ ተሰማዕካዮም ጽቡቕ፡ fu*k off ተበልካዮም ውን ጽቡቕ።

2.   ካልኣይ ነጥቢ፥ ኩላትና ኔርና፡ ኔርና ቀለብ ፍልሖ ንምዃን እንድዩ፡ ዓቢ ሰብ ኩን፡ ድኻ ኩን፡ ህቡብ ኩን፡ ጻድቅ ኩን፡ መንደፍ ኩን፡ ጉሒላ ኩን ማዕልቦኻ ፍሉጥ’ዩ። ድኹዒ ንምዃን ኢና ‘ዚ ኹሉ ተብተብ። ስለዚ ህይወት ኣወዳድኣኣ እንፈልጣ ድራማ ስለ ዝኾነት ኣብ መወዳእታ ኩሉ ከንቱነት’ዩ። ፍልሖ በሊዑ ብቀልቀሉ ምስ ደርበየካ ደሮና ኮንካ ኢኻ ክትተርፍ ስለዚ ኩሉ ብላሽ’ዩ። ኖኖ! ህይወት ትርጉም ኣለዋ! ፍቅሪ፡ ፍልጠት፡ ጽባቐ ወዘተ እናበልካ ክትዛረብ ትኽእል እንዲኻ ወላ እቲ ዘረባኻ ውን ብላሽ’ዩ። ህይወት ጽብቕቲ እንተኾይና ናይ ego commentary ኣየድልያን’ዩ። ወላ እዚ ዝዛረቦ ኩሉ ከንቱ ከም ዝኾነ እናፈልጥኩ’የ ዝጽሕፍ።

3.   ሳልሳይ፥ ገለ ሰብ ብዕላማ ናይ ኣላህ በሎ፡ ናይ ህግደፍ በሎ፡ ናይጸረ-ህግደፍ በሎ፡ ናይ ክርስቶስ በሎ፡ ናይ ኒቸ በሎ፡ ናይ ኢጉኡ በሎ፡ ዝኾነ ሕቡእ ኣጀንዳ ከስፋሕፍሕ ኢሉ’ዩ ኣብ ፈስቡክ ዝጽሕፍ። መብዛሕትኡጸሓፊ ለማኒ መሲልካዮ ዋዛ፡ ምኽሪ፡ ሓበሬታ ክቶኽበልካ’ዩ ዝጽሕፍ ኣነ ግን ዝኾነ ክሸጠልካ ዝደሊ ነገር የብለይን። ዕዳጋን ሸቃጦን ናይ እምነታት ከማን ኣይብርሁኒ! ገለ ኢለ ክእምነካ ዝፍትን ዘለኹ ኮይኑ እንተደኣ ተሰሚዑካ፡ ከም ቆቃሕ ቆብ ኣብለኒ’ሞ ዓይንኻ ተዓመት ወይ ትሕቲ ዓራት እቶ። ኩሉ ከንቱ’ዪ ኢለ ከእምነካ ከማን ከንቱ ስለ ዝኾነ፡ ዝኾነ መልእኽቲ የብለይን። ሞራላዊ ትምህርቲ ትረኽበሉ፡ ትዘናጋዓሉ እንተኾነልካ ግርም ግን ዕላማይ ኣይኮነን።  ንምንታይ ደኣ ትጽሕፊ ኣለኺ፧ ንሓደ ዓመት ዝጸንሕ ኩንትራት ምስዛ ጉጅለ ስለ ዘለኒ’የ ዝጽሕፍ ዘለኹ’ምበር ከእምነካ ዝድልዮ ምንም የብለይን። ኩሉ ትፈልጥ በሊሕ ሰብ እንዲኻ!ኣምላኽ ኣሎ’ዶ የለን ትፈልጥ፡ እንተሎ ኣየናይ ምዃኑ ትፈልጥ፡ ኣየናይ መጽሓፍ ሓቀኛ ምዃኑ ትፈልጥ፡ ኣየነይቲ እምነት ቅንዕቲ ምዃናን ኣየኖት ኣመንቲ ናብ ገሃነም ከም ዝኸዱን ትፈልጥ ለባም ሰብ እንዲኻ! ማዕዳን ምኽርን’ዶ ኣባኻ ክጠፍእ ኢልካዮ፧ኣብ ዓለም መማህራን በዚሖም ኣለው ስለዚ ነዚ ዘሎ ጻዕቂ መማህራን ከነጉድሎ ክንጽዕር ኣለና’ምበር ኣብ ዘላታ ተወሰኸታ ከይኮነና።

4.   ራብዓይ፥ ዝብሎ ኩሉ ከም በናጅር ብሰለስተ ቃላት ክኣስረልካ “እንድዒ!”+”እንታይ’ሞ ሕጂ፧” +”እዩ”። ይኣኽለና፡ ህይወት ባዕላ sarcastic joke ’ያ ፡ Life is not fair ስለዚ ናብ ናይ ሎሚ ዛዕባና ክንሰግር።

***********************

እዚ ኣብ ስእሊ እትርእዮዎ ዘለኹም መላጥ ሰብኣይ ኣንቶን ላቨይ እዩ ዝበሃል። ዶ/ር ላቨይ ኣብ 1966 ዓ.ም. Church of Satan ኣብ ከተማ ፍራንሲንስኮ ብወግዒ ርእሲ ተላጽዩ፡ ጸሊም ካባ ጌሩ፡ መሪቁ ከፊትዎ። 60ታት ኣሜሪካውያን ንሓዋሩ ካብ ማሕዩር ሞራላውነትን፡ ተጽዕኖ ሕብረተሰብን ወጺኦም፡ ውልቃዊ ናጽነት ዝጨበጡላ decade’ያ ኔራ። “ንፋስ ከይኣትዎ ፍቅርና” ዝበሎ ኣብራር፡ ንፋስ ኢሞራላውነት ኣትይዎም። ኣብ ቃኘው ዝነበሩ ኣሜሪካውያን ከማን ገለስ ኣእትዮምልና’ዮም። ከም ኤልቪስ ዝምሸጡ ደቂ ኣስመራ ጻዕዳ ኔሮም ይበሃል፡ ብትግርኛ ትዊስት፡ ትዊስት ዘብል ሙዚቃ ከማን ኔሩ! ወይ ጉድ ሽንቲ ገመል ደኣ እነሀ’ንዶ ብዚ። ብሓፈሻ ክርአ ከሎ ክልተ ዓይነት ሰይጣናውነት’ዩ ዘሎ። Theistic Satanism ዝብሃል ሰይጣን ልክዕ ከም ኣምላኽ entity ኮይኑ ኣብ ህላውነቱ ዝኣምኑ። እቲ ካልኣይ ዓይነት Non-theistic Satanism ድማ ሰይጣን ህላውነት ሃይልይዎ ዘይኮነ what He  represents’ዩ ዘገድሶም። ጸረ-ጊላነት ዝተላዕለ፡ ክብሪ ወድ-ሰብ ዝመልስ፡ “መጓሰ” ኣይኮንኩን ጓሳ ዘድልየኒ” ዝብል ሓሳብ’ዩ ይብሉ። ከም መዘናግዒ ግን ስእሊ ቀርኒ ዘለዎ ሰብኣይ ይሕዙ። ኣብ ሆሊውድ ሰይጣን ብክንደይ መስሓቅ ኣገባባት ተገሊጹ’ዩ።  ናይ ላ ቨይ ዓይነት ሰይጣናውነት ካብዚ Non-theistic Satanism ኮይኑ ዳርጋ ኩሉ ሓሳባቱ ኣብThe Satanic Bible ትብል መጽሓፍ ኣስፊርዎ ኣሎ። ኣብ ሰይጣን ከለና፡ መጽሓፍቲ ምንባብ ትፈትዉ ተለኹም፡ ናይ Salman Rushdie, The Satanic Verses ትብል መጽሓፍ ሰሚዕኩማ ትኾኑ። ዘይትፈልጥዋ controversy ዘለዋ ልብ-ወለድ መጽሓፍ ኣብኡ ኣላትኩም። በቃ! ሎሚ ብዛዕባ banned books ምዝራብ ጥራይ ኮይኑ’ሎ ስራሕና። ጸገም ናይዛ መጽሓፍ፡ ብ ሰኮንዶማኖ second hand ከም ዝፈልጦ፡ ኣብ ቁርኣን ሰለስተ ሱራታት verses ከም ዝነበራ’ሞ፡ ደሓር ነቢ መሓመድ ከም ዝሰሓበን ዝገልጽ ታሪኽ ኣሎ። እዚ ብሓቂ ኣጋጢሙ’ዩ ዝበሃል። ሰልማን ሩሽዲ ብዙሕ ኣብ ዛንታኡ ነዚ ሓበሬታ ስለ ዝተጠቅመሉ’ዩ መዘዝ ኣምጺኡ። ባዕሉ ኣስላማይ ስለ ዝኾነ ንነቢ መሓመድ ክወቅስ ኢሉ ዝተላዕለ ኣይመስለንን። ግን ጥሩፋት ብቀንዱ ድማ ኣያቶላህ ናይ ኢራን ኣብ ከተማ ፓሪስ ንዝገብሮ ዝነበረ “ነገራት” ስለ ዝተዛረበ፡ ብሽፋን ሃይማኖት ፖለቲካዊ ኣጀንዳ ንምግባር Ayatollah put a bounty on his head. ስለምንታይ መሓመድ ነዘን verses ከም ዝሰሓበን ክዛረብ ከሎ “ሰይጣን’ዩ ኣስሒቱኒ” እምበር ካብ ኣምላኽ ኣይኮናን ኢሉ። እዚ ሽግር ኣምጺኡ ፡ ምኽንያቱገለ ጠንቃማት “እሞ ካልእ’ከ ከም ዘየስሓተካ ከመይ ጌርና ንፈልጥ፧”  ክብሉ ጀሚሮም። ራሽዲን እዛ ልቢ ወለዱን ብዙሕ ኣካታዒትኣርእስቲ ስለ ዝኾነት፡ ብዛዕብኡ ምዝራብ ከንቱ’ዩ unless controversy ባህ ዝብለካ ተዘይኮንካ።  Salman Rushdie ኣብ 1988 ምስ ጸሓፋ ኣብ 1989 ፈትዋ ብኣያቶላህ ተጸዊዕሉ። ነዚ ገበነኛ ኣብ ዘለዎ ቦታ ከይዱ ዝቀተሎ ሰብ ናብ መንግስተ ሰማዩ ድቅድቅ!ሚልዮናት ከኣባ ግንዖ ኣለዎ bounty hunter እንድዩ! ራሽዲ ክሳብ ሕጂ ተሓቢኡ’ዩ ዝነብር ዘሎ። ጠንቀምቀም’ኮ’ዩ! ኢድካን እግርኻ ዶ ትእክብ ወይስ ባዕልኻ ነገር ተምጽእ።እቲ ዝገርም ዳግማዊት ንግስቲ ኤሊዛጴጥ ናይ ዓዲ እንግሊዝ Knighted him in 2007። መሊአ ክጸድቅ፡ ኣብኡ ከለኹ ኣብ ክርስትና ዝተወገዛ መጽሓፍቲ ገለ ክብል። ወንጌል በርነባስ፡ ወንጌል ቶማስ፡ ወንጌል ጴጥሮስ ከምኡ ድማ Gospel of Marcion ዝበሃላ ውጉዛት ወንጌላት ኣለዋ። ኣርባዕተ ወንጌላት ጥራይ ይኣኽለና ስለ ዝተባህለ፡ ኣርባዕተ ጥራይ መሪጾም ንካልእ ምስ ወግዓዊ እምነት ክርስትና ዘይከይድ ኣቃጺሎሞ ወይ ቀቢሮሞ። ስለዚ ውዲት controversy ዝብርሃኩም ተለኽኩም ኬድኩም ንበብወን፡ ከንቱንድዩ ግን ኣይጽላኣን’ዩ። ካልእ ብዙሓት ብስም ክርስቶስ ዝሽቅጡ ከምኒ ዳን ብራውን፡ ሪቻርድ ዶኪን ኣለውኹም ኣነ ብጭራሽ ኣይብርሁንን’ዮም ምኽንያቱ disproving a wrong theory doesn’t make you right.

 *************

ሎሚ ኣብ The Satanic Bible ዘለዋ ትሽዓተ ጭርሖታት ወላ ንበለን ከምዘለዋኦ ክጽሕፈን፡። ብኣፍካ ጥራይ ኣነ Scholar እየ ምባል እኹል ኣይኮነን። ኣብ underground ሰባት እንታይ ይብሉ ከም ዘለው( ወላ ብላሽ) ይኹን ምፍላጡ ኣይጽላእን።

1.  Satan represents indulgence, instead of abstinence! ከም ከፍቲ ይሰብሑ ኣለው ዓዲ ገሊኦም። ተመስገን ምባል በየን ትምጻእ። ንብላዕ፡ ንስተ፡ ንዘሙ’ዩ ነገሮም። ኣመንቲ ኢና እናበልካ፡ ጮማ ተዘይረኸብኩ ትብል። ማኪና ዘየጥረኹ ትብል። ጣዕሚ ህይወት indulge ምግባር ሓጥያት ኣይኮነን። ተሓጐሱ! ተደሰቱ! ኩሉ ንዓኹም ንምሑጓስ’ዩ ይብል ኣሎ ኣቦና ሰይጣን።

2.  Satan represents vital existence, instead of spiritual pipe dreams!  መንግስተ ሰማይ ኣላን’ድያ ግን ሕማቅ ኣሎ ጽቡቕ ኣሎ ሕልሚ ኮይና ከይትተርፍ መታን፡ ኣብዛ ዓለም ከለኹ ኩሉ ንኢጎይ ደስ ዘብሎ ነገር ክገብር’የ። ካብ ንዓመታ ደርሆ መንግስተ ሰማይ ሎምዘበን እንቋቁሖ ዓለም ይሕሸኒ ትብሉ ኣለኹም። ሰይጣን ድማ መርሓባ! ይብል። ብልዑ!

3.  Satan represents undefiled wisdom, instead of hypocritical self-deceit!  ፍልጠት’ዶ በልኩም። ኣነ ብመጐት እንትዘይኮይኑ ካልእ ኣይኣምንን’የ። መርሓባ! ሸውዓተ ዓመት ከይመሃሩ ሰብዓ ዓመት ይድንቁሩ። ፍለጥ! ን ኣምሰሉታት ሕፍረቶም ቅላዕ።

4.  Satan represents kindness to those who deserve it, instead of love wasted on ingrates!  ኣነን ኣዝማደይን ኣይኽፍኣና እምበር ካልእ ደኣ ገደል ይእቶ በዚሑ ኣሎ። ኣምላኽ ከኣ ይበሃለለይ! ኣታ ፈሪሳዊ ጸላኢኻስ መዓስ ኮን ኢኻ ክተፍቅር፧

5.  Satan represents vengeance, instead of turning the other cheek!  ሕኒኡ ዘይፈዲ ወዲ ኣድጊ ከማን ዝተባህለ። ዝጸፍዓካ መንከሱ ስበሮ። ንሓውኻ ሸውዓተ ግዜ ሰብዓ ይቅረ በለሉ። ስለምንታይ ንዝበደለካ ይቅረ ምባል ከቢድ ኮይኑ፧ ደቂ ሰይጣን ስለ ዝኾና ድዩ፧

6.  Satan represents responsibility to the responsible, instead of concern for psychic vampires! 

7.  Satan represents man as just another animal, sometimes better, more often worse than those that walk on all-fours, who, because of his "divine spiritual and intellectual development", has become the most vicious animal of all!  ዜና ጥራይ ስማዕ፡ ጭካነ ሰብ ኣበይ ኣሎ ኣይጠፍኣካን’ዩ። ሻደንፍሮይደ ጥራይ ኣይኮነን’ዚ ሕልፍ ዝበለ መትሓዚ ዘይብሉ ሰይጣናውነት’ዩ።

8.  Satan represents all of the so-called sins, as they all lead to physical, mental, or emotional gratification!  ርእይቶ ኣየድልዮን’ዩ ዚ

9.  Satan has been the best friend the church has ever had, as he has kept it in business all these years!  ኣብ 2011 ዴሞክራሲ ኢሎም ህዝቢ ሶርያ ክለዓሉ ከለው፡ ኣሳድ ተቀዳዲሙ ኣብ ቤት ማእሰርቲ ዝነበሩ ጥሩፋት ፈቱሑ’ዩ ፈንዩሎም። እዚ ነፋጥ ኤርዶጋን ድማ ከሊፋ መሲሉ ክርአ ህርፋን ስለ ዘለዎ ዶብ ቱርኪ ከፊቱዎ፡ ዳዕሽ ዓምቢቡ ባቅዳድ ኣተው ኣተው በልና። ትማል ትማል ድማ ካብ ዐርሳል ናብ ደይረዙር ንኣባላት ዳዕሽ ምስ ደቆምን ኣንስቶምን ብኣውቶቡሳት ጌሮም ካብ ሓደ ምዕራባዊ ጫፍ ናብ ምብራቃዊ ጫፍ ሶርያ ብሰላም ኣሕሊፎሞሞ። እዚ ዘርእየካ ሕዝቡላህ ኮነ ኢራን ኮነት ኩሎም ሺዓ፡ ቀጠር በላ፡ ኣብ ሱዕዲ ዘለው ወሃባውያን ከይተረፉ ህላወ ዳዕሽ ንዕኦም ኣገዳሲ’ዩ። ብዘይ ዳዕሽ ፖለቲካኦም መእሰሪ ስለ ዘይብሉ። ብተመሳሳሊ ኩሎም ሃይማኖታት ንሰይጣን ከም ዳዕሽ ይጥቀማሉ። ሰይጣን ተዘየለ ኩሉ’ዚ ጦቅ ዘብሉና ዘለው እምነት ባዶ እዩ። ሰይጣን ወላ እንተዘይህሉ ግድን ክመሃዝ ኔርዎ። ንኣዳም ደኣ መን ኣስሒትዎ ኢልካ ሓሸውየ ሃይማኖት ክትጅምር! ስለዚ ኩሎም ‘ዞም ትርእይዎም “ኣመንቲ” ብሓቂ’ስ ደቂ መዝሙር ሰይጣን’ዮም። ካብ ስብከቶም ሰይጣን እንተደኣሊኻዮ ሃይማኖቶም ረማዕ ክብል’ዩ። ስለዚ ግድን “ስም ሰይጣን” ክጽውዑ ኣለዎም። ብዘይ ሰይጣን ደው ክብል ዝኽእል ሃይማኖት ሓቀኛ ሃይማኖት ንሱ’ዩ (ኣብ ዝመጽእ ክዛረበሉ)። ከምዚ ናይ ሶርያ ፓለቲካ ዝመስል ጸወታ ሃይማኖት ግን ይፍትሓላ ደኣ።

ሪሃናን ዘገዳም ሓሳባታን “Wild Thoughts”

መስከረም 17

ኣባጅጎ ፡ Import ዘይኮነ “ጽሩይ” ኣምላኽ ሓበሻ

ቅድሚ ናብ ሰፊሕ ዛዕባ ናይዚ ሰሙን ምእታወይ ገለ መዘኻኸሪ ክገብር። ዘይትፈልጡኒ ተለኹም ፡ ኣብ ፌስቡክ Like ወይ Comment ክትኮበለይ ኢለ ዝጽሕፍ “ለማኒት” ኣይኮንኩን። I really don’t give a shit ብዛዕባይ ትብልዎ። መብዛሕትኹም ተገዲስኩም ክትኩምቱ ቢልኩም መላጉም ኮምፒተር ወይ ሞባይል ትጸቅጡ ሰባት ኣተሓሳስባኹም predictable ኢኹም። ምሳኹም ዝሰማማዕ ሓሳብ ተመጸ ተጣቅዓዑ፡ ኣንጻርኩም ንዝዛረብ ትጸርፉ። ሳልሳይ ጉጅለ ከኣ’ባ ኣለው ኣንቢቦም ስቅ ዝመርጹ። ዝሓለፈ ሰሙን ሓደ ኣባል ESG ሲ I don’t believe I wrote this much ዝዓይነቱ ዘረባ ኮሚቱ! ጉድ’ኳ’ዩ! መን ጸሓፈለይ ኢሉካ ተበልካዮሲ መን ክብል’ዩ፧ ኣነ’የ ጌገኛ ኮመንት ዘንብብ! ትኳቦ ትሃርፍ ለማኒት ፌስቡክ ድየ መሲሉካ፧ ሓቅኻ ኢኻ ግን ፡ ተገዲሰ እዚ ኹሉ ምጽሓፈይ ምስ ስእነት attention ቆጺርካዮ ምሽ። ከምቲ ደበና ብዝናብ ዝዝቅብብ ኣነ ድማ ብሓሳባት ስለ ዝዘቅበብኩ’የ ቶሾሽ ቶሾሽ ዘብሎ ዘለኹ’ምበር፡ ከም ኣደይ ኢታይ ለማኒት ተዝኸውን’ሲ ኣብ ክንዲ ክህብ ፡ ክወስድ ምተጓየኹ። ካብ ኣምላኽኩም ኮነ ካብ ዓለም ዝደልዮ emotional pampering የለን። ካበይ መጽየ ኣይፈልጥን’የ፡ ክሳብ ዘለኹ ኣለኹ ምስ ሞትኩ ድማ ፋክ ኢት! የለኹን ሽዑ አርክበሉ! ኣምላኽ ኣሎ ተልካኒ፡ “እንታይ’ሞ ነዓይ፧” ኣምላኽ ሞይቱ ተልካኒ፡ “እንታይ’ሞ ነዓይ፧” ድላይካ በል ኩሉ ከንቱ’ዩ፡ ወላ ከንቱ’ዩ ምባል ከንቱ’ዩ። ስለዚ ኮመንት ነዓይ ኣይኮነን ክጸሓፍ ዘለዎ፡ ተገዲስኩም ወላ ኣንጻራዊ ዝኾነ ኮመንት ትጽሕፉ ኣብቲ ዝቀረበ ሓሳብ ግበርዎ ምኽንያቱ An idea is stronger than a person. ወላ ኣነ ተሞትኩ ኣብ ውሽጥኻ ግን ተመሳሳሊ ሓሳባት ኣሎ፡ ሽሕ’ኳ እናጸቐጥካ ናብ subconscious ተእተኻዮ። ዳዕሽ ተኸደ እቲ idea ናይ ዳዕሽ ክሳብ ዝሃለወ ስም ቀይሩ ቦሎኽ ክብል’ዩ። ስለዚ scholar ማለት ምስ ትርኪ ምርኪ personal ነገራት ዘይኮነ ምስ ሓሳባት ዝገጥም ሰብ ማለት’ዩ። ንቀጽል

************

ቅጭ ካብ ዘምጹለይ ዝነበሩ ነገራት ሓደ “ኣመንቲ ኣምላኽ ወይ ኣላህ” ኢና ዝብሉ ሰባት ክጭነቁ ክርኢ ከለኹ’ዩ። ከምቲ ትብሎ “ኣምላኽ ጸግዒ እንተለኻ እንታይ ኮንካ ትጭነቅ ኣለኻ፧” ተበልካዮም እንታይ ኢሎም ክምልሱ’ዮም። “ኣምላኽ ምሳኺ ተሎ እንታይ ነፊሑኪ ትፈርሂ ኣለኺ፧” ተበልካያ እንታይ ክትብል’ያ፧ ሎሚ ምስ ተረድኣኒ hypocrites ሪአ ቅጭ ምምጻእ ገዲፉኒ’ዩ። ከም ፓፓጋሎ ዝሰምዕዎ ዝደግሙ ስለ ዝኾኑ ጥራይ’ዮም እቲ ጸገም። ንኣምላኽ ናይ ብሓቂ ዝፈልጥዎ እንተዝኾኑስ ጭንቀት ኣይምሃለዎምን ዝብል ሓሳብ ኣለኒ። እዞም ኣሕዋትና ግን ካብ ወለዶም ወይ ከባቢኦም ዝወረስዎ ተዋስኦ’ዮም ዝዋስኡ ዘለው። ሕማቃት ተዋሳእቲ ድማ’ዮም። ጉድ’ኳዩ! ኣብ ኣላህ ወይ ኣምላኽ ትኣምን እንተኾንካ ክትጭነቅ ከለኻ እንታይ ኢኻ ትብል ዘለኻ፧ ጭንቀትካ ባዕሉ ምስክር’ዩ። ምስክር ድንቁርናኻ! ኣምላኽ እንታይ ማለት ምዃኑ ዘይትፈልጦ ሕንጻይ ምዃንካ። ንኣምላኽ ውን ጸርፊ’ዩ፡ ምኽንያቱ በዚ ብመልሓስካ እኣምነካ’የ ትብሎ በቲ ድማ ከምዛ መወከሊ ዘይብልካ ትጭነቅን ትፈርህን። ኣብ ኣምላኽ ተወከሉ ኢልካ ድማ ትሰብኽ! ዜሮ! “ሰይጣን’ዩ ከም ዝጭነቅን ዝፈርህን ዝገብረኒ” ኢልካ ድማ ተላግበሉ። ብዘይ ሰይጣን’ከ ካልእ እንታይ ምኽኒት ኣለኩም፧ ዘኢትነገር ስለ ዝኾነ ድማ ሓደ ሰብ ብሒም ኢሉ ኣይዛረበሉን’ዩ። ካብዞም ሕማቃት ተዋሳእቲ ኣምላኽ’ሲ ዞም ኢዚሀራውያን ምስ ጸገሞም ዓሰርተ ኢድ እሕሹኒ። ኣብ ጀርመን Alternative fur Deutschland AFD ዝበሃል ሰልፊ ኣሎ ይበሃል፡ ቀንዲ ዛዕባ ናይ ሎሚ ልጥፎ ድማ ምምስራት Alternative for God (AFG) ዝብል parody religion ንምብሳር’ዩ። ትርጉም ፓሮዲ ዘትፈልጥዎ ተለኹም ምንባብ ኣቋሩጹ። ዝተረፍኩም ንኺድ

**************

ብዙሓት ዝፈልጦም “ቀለም ቀመስ” ሰባት ክቱር ጽልኢ ሃይማኖታት ኣለዎም። ንጸገማት ናይዚ ሎሚ ዘሎ ሃይማኖት ሪእኻ፡ ሃይማኖት ኣየድልን’ዩ ናብ ዝብል መደምደምታ ክወስደካ የብሉን። ሃይማኖት ብዙሕ ማሕበራዊ፡ ውልቃዊ፡ ፓለቲካዊ፡ ቁጠባዊ፡ ትምህርታዊ ጥቅሚ ኣለዎ። ነዊሕ ከይደድና እዘን ሕጂ ንርእየን ዘለና ዓበይቲ ዩኒቨርስታት ዓለም’ኮ ስነፍልጠት ክስፋሕፍሓ ዘይኮና ሃይማኖት ክስፋሕፍሓ እየን ተመስሪተን። እዚ ተንብቦ ዘለኻ ፊደል ክሳብ ሕጂ ዘሎ’ኮ መጽሓፍ ቅዱስ ካብ ግሪኽን እብራይስጥን መተርጐሚ ክኾኖም ኢሎም’ዮም ኣቦታትና ክሳብ ሕጂ ኣጽኒሖሞ። ቅድሚ ክርስትና ናብ ሃገረ ሓበሻ ምእታው ጽሑፍ “ብግእዝ” ዝጸሓፍ እንተነበረ፡ “ንጉሳዊ ትእዛዝ” ወይ መዝገብ ናይ ቀረጽ’ዩ ክኸውን ዝኽእል። ቅድሚ ክርስትና ናብ ምድረ ሓበሻ ምእታዉ ፍልስፍናዊ ድርሳናት ኔሩ’ዶ፧ እንድዒ! ትግርኛ ካብ ግእዝ ድዩ ወጽዩ ወይስ ጐኒ ጐኒ ግእዝ ርእሱ ክኢሉ ዝነብር ዝነበረ ቋንቋ’ዩ፧ ኣነ ዝፈልጦ የብለይን፡ ትፈልጡ ተለኹም ገለ በሉና።

***************

ድሕሪ ግሪኻውያንን ምውዳቕ ሮማን እታ ጠፊኣ ዝነበረት ሽግ ፍልጠት፡ ሳላ ሃይማኖት’ያ ተዓቂባ ጸኒሓ። ካብኡ ናብኡ ከማን እቶም ወርቃዊ ዘመን ናይ ምርምርን ስነ-ፍልጠትን ዘሕልፉ ዝነበሩ ዓረብ። ነቶም ስነፍልጠኛታት ናይቲ ዘመን “ተመራመሩ ጥራይ እምበር ገንዘብ ኣይትሰከፉ” ዝብሉ ከሊፋታት ኔሮም። “ዘመነ ጸላም” ኣብ ኤውሮጳ ኣትዩ ኣብ ባሕሪ ምትሃትን ማሪታዊ እመነታትን ክሕንብሱ ከለው፡ ናይ ግሪኽን ሮማን ጽሑፋት ናብ ዓረብ ቶርጒሞም ኣጽኒሖምልና ጥራይ ዘይኮነ እዚ ግሩም ቁጽርታት 01234 ሂቦምና (Arabic numerals ዮም ዝበሃሉ)፡ ኣብ ዝተፈላለየ ዓውዳታት ጽቡቕ ሰጒሞም ኔሮም። እንታይ’ሞ ሽንቲ ገመል እንድዮም ኮይኖም! ጸቢብ ኣተሓስባ ሃይማኖት ክሕይሮም ምስ ጀመረ ደድሕሪ ገመል ምጉያይ ይሕሸና ኢሎም። እቲ ዝመራመርን ንኩሉ ዝሓትትን ዝነበረ ሓንጐሎሞ ናብ “ነዋልድ ሸፍነን!” “ንኩፋር ሕረዶም” ቀይሮሞ። መሕዘን! በቲ ዝጀመርዎ እንተዝኸዱ ሎሚ ካልእ ዓለም ምረኣና ኔርና። ድሕሪ ዘመነ ተሃድሶ ከኣ ‘ቶም ደቂሶም ዝነበሩ ኤውሮጳውያን መትሓዚ ክሳብ ዝሰኣኖም ንዝሓለፈ 600 ዓመታት ኣያታትና ኮይኖም ኣለው። ስነፍልጠት ተዝሕዙ ሎሚ ፡ ኤርዶጋን በሎ ኣሳድ መቀመጫ ፑቲን፡ ስዑዳውያን በሎም ቀጠራውያን ድማ መቀመጫ Whitehouse ኣብ ምልሓስ ኣይምኣተውን። ብዝኾነ ቅድም ብዛዕባ psychological need ናይ ሃይማኖት’የ ክዛረብ።

**********************

ነዛ ናይ ኣምላኽ ፋይል ዓጺኻ ብሰላም secular ህይወት ክትመርሕ ትኽእል ተኾንካ ግርም ምኾነ። ካበይ መጺኻ ኣይግድሸካ፡ ምስ ሞትካ እንታይ ከም ትኸውን ኣይግድሸካ፡ ድሌትካ ክትረክብ ዝኾነ ነገር ክትገብር ቅሩብ፡ ሕልናኻ መመርሒ ህይወትካ ጌርካ ክትምርሽ እንተደኣ ክኢልካ ካልእ ዘየድልየካ “ጻድቕ” ኢኻ። እዚ ክትገብር ግን ከቢድ’ዩ። ስለምንታይ፧ ሰብ social animal ኮይኑ፡ subconscious ዝኾነ ድሌት ኣባል ናይ ጉጅለ ምዃን ኣለዎ። ‘ቲ ቀደም ዓለም በይንኻ ትውጻእ ኣይነበረትን። ሃድን በይንኻ ጢል ጢል እናበልካ ተኼድካ፡ ኣብ መገዲ ዕስለ ተዃሉ እንተጓነፉኻ እንታይ ክትገብር ኢኻ፧ ስለዚ ውሕስነት ኩሉ ግዜ ኣብ ጉጅለ እዩ ኔሩ። እዚ ምስ ግዜ ናብ ዓሌትን እንዳን ማዕቢሉ፡ ምስ ግዜ ምጥርናፍ ዓድታትን ዓሌታትን መጺኡ። ምስ ግዜ ‘ዞም ጉጅለ ናብ ማሕረስ ምስ ኣተው ዝናብ ክቦም መታን ናቶም ዝኾነ ጣኦት ምህለላ ክገብሩ ጀመሩ፡ ነቅሽሽትና ወይ ንሸኻትና ዝመስሉ ኣብ መንጎ’ቲ ጣኦትን ደቂ’ቲ ዓድን “ወረ” ዘመላልሱ ድማ ተቀልቂሎም። እዚ “ናቶም” ወይ ዋንነቶም ዝኾነ ጣኦት ምስ ካልእ ቀቢላ ኣብ ውግእ ዝኸዱሉ እዋን ኣብ ጐኖም’ዩ። ሎሚ ዘሎ ኩነታት ድማ ተመሳሳሊ’ዩ፡ ኣላህ ናይ ኣስላም ደጋፊ፡ ክርስቶስ ናይ ክርስትያን ደጋፊ ፡ ቡድሃ ናይ ቡድሂስት ደጋፊ። ዋንጫ ዓለም ጌሮ’ሞ በቃ! ንስኻ ተምልኾ ንሱ ካብ ጸላኢ ይከላኸለልካ (win-win) ። ኣብ ሳልሳይ ወራር ኣብ ገዛውትና ዝነበራ ኣንስቲ ክምህለላ ኢለን ናብ ቤተክርስትያን ይኸዳ ነበራ። ኣብ መቀለ ዝነበራ ኣንስቲ ከኣ ናብ ናተን ቤተክስርስትያን ይኸዳ ኔረን ይኾና። ኣስላም ምስ ክርስትያን ክበኣሱ ናብ “ኣምላኽካ” ምጽላይ’ሲ ደለ ኹን ምበልናዮ፡ ክልተ ኣስላም ወይ ክልተ ክርስትያን ከበኣሱ ከለው ናብ ተመሳሳሊ ኣምላኽ ምጽላይ ግን ኣበይ ከሽርፎየ፧ ብዝኾነ ግን ‘ዘን ኣንስቲ ደቀን ብሰላም ክምለሱለን ኢለን’የን እምበር፡ ብጸሎት ንወያነ ክስዕራ ደልየን ኣይመስለንን። ዝገብርኦ ስለ ዘይብለን ኣብ ኣምላኽ ይዕቆባ፡ ጸግዒ ወይ ጽላል ኣብ እመነተን ይረኽባ። ኣብ ሶርያ ዘሎ ኩነታት ካብ ዘሕመኒ’ዩ። ኣላህ ንሺዓ ድዩ ክሰምዕ ንሱኒ፧ ኣብ ኤርትራ ሺዓ ዳርጋ ስለ ዘየለው፡ ኣብዚ ጉጅለ ዘለኹም “ኣላህ ናይ ሱኒ ደጋፊ’ዪ” ኢልኩም ተመለስኩም ኣይሕዘልኩምን። ብዝኾነ ፡ ከም ትዕዘብዎ ዘለኹም ውሕሰነት ምድላይ instinct እዩ። ዕምባባ ጽገሬዳ ከማን እሾኽ ጌራ ነብሳ ክትከላኸል’ያ ትፍትን፡ ሰብ ድማ ምስ ካልኦት ብምዃን’ዩ ውሕስነት ዝደሊ።

**************************

The Rainmaker ወይ ኣባጅጎ ቅድሚ ክርስትና ወይ ምስልምና ናብ ኤርትራ ምምጽኡ ዝነበረ original ኣምላኽ ኤርትራውያን’ዩ። ብሰንኪ ጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣና ኢዮም ምስልምናን ክርስትናን መጺኦምና እምበር፡ ኣብ ክንዲ ቀርኒ ኣፍሪቃ ኣብ ማእከል ጫካታት ብራዚል እንነብር ህዝቢ እንተንኸውን ኔርና ብሰላም ምስ ኣባጅጎና ክሳብ ለይቲ ሎሚ ምነበርና። ኣባጅጎ ሽኮር! ብሓይሊ ውሓጥዎ ኢሉ ዘስገደደና ሰብ የለን። ሎሚ ንኩሉ ኤርትራዊ ፡ ሃይማኖታዊ ሓረጉ ወላ ኣብ ስሙ እዩ ዝልጠፍ! ኣባጅጎ ከምዚ ጌሩ ኣይምፈላለየናን። ዓብዱን ገብረን ዝበሃሉ መፈላለይቲ ኣስማት ኣይምሃለወናን። ደሓን ይእቶ ህ.ግ. ንኩሉ ሃይማኖታት ክፉት ስለ ዝነበረ ሎሚ ሳላኡ ኣብ ኤርትራውያን ኣስላማይ ክርስትያን ኢልካ ብዙሕ ምፍልላይ ዳርጋ የለን። እዚ ምስቲ ብዙሕ ዘይነቅሐ ህዝብና ኣረኣኢኻ ተኣምር’ዩ። ብዘለዎ ክቅጽል ይግባእ። እዞም ውዑያት መንእሰያትና (ካብ ኩሉ ደንበ) ከተስተውዕልዎ ዘለዎም፡ ንካልእ ሰብ ድላዩ ይእመን ሓሳባቱ ከተኽበረሉ ሰናይ እዩ። ጥሩፍነት ብሰለስቲኦም ወገናት በጨቅ ይብል ኣሎ። (ኤርትራውያን ኢዚሀራውያን ካብ ብዝሖም ዝተላዕለ ሳልሳይ ዝበዝሑ ተኸተልቲ ዘለዎም ወገን ኮይኖም ኣለው፡ ጽንሕ ኢሎም majority ከይኮኑ እሰግእ’የ)። ኩላትና ደቂ ኣባጅጎ ኢና፡ ወላ’ኳ ሕጂ ካልእ ናይ ባዕዲ እምነት ሸሚትካ ናይ ክርስቶስ’የ  ወይ ናይ መሓመድ’የ በል፡ ሱር መሰረትና ኣባጅጎ’ዩ። ባዕዳውያን ንጥቅሞም ኢሎም ዮም ክልቲኡ ሃይማኖታት ናብ ኤርትራ ኣእትዮ’ሞ። ጥቅሚ ሃይማኖት ኣብ ምፍጣር social cohesion ስለ ዘይከሓድ ግን በቲ ዘሎ ንኺዶ። Hypocrite እንተዘይኮንካ መበቆላዊ ሃይማኖት ኤርትራውያን ኣባጅጎ ምዃኑ ሰሓቦ ጉተቶ ዘድልዮ ኣይኮነን።*********************

ሃይማኖት ኣብ 21 ክፍለ ዘመን ቦታ ኣለዎ’ዶ፧ ክልቲኡ። እቲ ቀደም ኣብ subconscious ዝተፈጥረ ቀዳድ ንምዕባስ ኢልካ ምስ ከማኻ ተመሳሳሊ እምነት ዘለዎ ሰብ bond ምግባር ይረአ’ዩ። ESG ከይተረፈተ ሓንቲ ንእሽቶ መርኣያ ናይዚ need to socialize’ያ። ኢዚሀራዊ እንተኾንካ ምሳኻ ኮይኑ ጸረ-ኣምላኽ ዘጣቅዕ መጣፍእቲ ትደሊ። ኣስላማይ ተኾንካ ምሳኻ ተጐምቢሑ ዝጽሊ ሰብ ትደሊ፡ ወይ ከምዚ ናይ ጴንጤ ኣሕዋትና ኢዱ ሓፍ ኣቢሉ ኣብ መንጎ ጸሎት ዝስዕስዕ ትደሊ። ኩሉ ድሌታት’ዩ። It doesn’t matter the Object of belief  ምስ ሰብ ኮንካ ምጥቃዕ ጥራይ’ዩ ‘ቲ ዕላማ። “ኣምላኽ ኣሎ” ኢልካ ተጣዕቅ፡ “የለን” ኢልካ ተጣዕቅ። መጣቃዕቲ! ስቕ ክትብል ነብስኻ ኣይገብረልካን’ዩ። ሓቅኻ ኢኻ ግን ስቅ ተበልካ ሽግር ከመጻካ’ዩ። Ego ምውሳን’ዩ ዝደሊ። ውሳኔ ማለት መደብ ምውጻእ ማለት’ዩ፡ መደብ ምውጻእ ማለት ንጽባሕ ምሕሳብ ማለት’ዩ፡ ንጽባሕ ምሕሳብ ማለት ኣብ ሕጂ ከይትነብር መመኽኔታ ምፍጣር ማለት’ዩ። ኩሉ ጸገማትካ ድማ ናይ ጽባሕ ወይ ናይ ትማሊ እዩ። ኤክሃርት ክኾነልኩም፡ ኣብ ሕጂ ዝኾነ ጸገም የለን፡ ኣብ ሕጂ ኮይኑ ego መወከሲ ነጥብታት ክሰርሕ ግድን ንጽባሕ ወይ ንትማሊ ክሓስብ ኣለዎ።ሽግር ኣብዛ ህሞት ገዛ ክትሰርሕ ኣይትኽእልን፡ ስለዚ መደብ ዘይብሉ ሰብ ማለት ዓለባ ሳሬት ናይ ego ኣበይ ከም ትኸውን ዘይወሰነ ማለት’ዩ። እዚ ንego ሽግር’ዩ። ክርስቶስ ብትኸደንዎ ኮነ ብትበልዕዎ ኣይትጨነቁ ዝበሎ እንታይ ማለት ምዃኑ’ሲ ኣነ’ዶ ቀሺት ኮይነ ሕጂ ክገልጸልኩም፧ Ego ግን ግድን ክሓስብን ክጭነቅን ክሻቀልን ኣለኒ’ምበር ከምኡ ተዘይጌረ ደኣ I’m not living ይብል። ኣብ ኤርትራ ዘለዋ ደረፍቲ ኢና ዝብላ ደቀንስትዮ (more like ወጨጭቲ) ንተፈቃሪ  “መሻቀሊ” ኢየን ዝብላኦ።  ግድን ክትሻቀል ኣለካ! ፍቅሪ ብዘይ ሻቅሎት ፍቅሪ ኣይኮነን። ህይወት ብዘይ ጭንቀት ህይወት ኣይኮነትን ይብሉኻ። ጭንቀት ዘይብሉ ሰብ ኣፎም መሊኦም ጽሉል’ዩ ይብሉ። ካብዛ ብጭንቀትን፡ ሻቅሎትን ዝተመልአት ህይወት ካልእ ገጻ ስለ ዘይፈልጡ፡ ብዘይ ጭንቀት ምንባር ይከኣል’ዩ ተበልካዮም ከመይ ቢሎም ክኣምኑ። ኢጎ ፡ ንዘረባ ክጥዕመልና ሰይጣን ወላ ንበሎ ድማ “ሓቅኻ! ተጨነቅ፡ ንጽባሕ ኣክብ፡ ፍራሕ” እናበለ የተባብዓካ። “ጾርካ ናብ ኣምላኽ ኣይትደርቢ፡ take things on your hands” እናበለ ኣብኡ ተኣሲርካ ከም እትነብር ይገብር። ጽባሕ ቀለብ ፍልሖ ንትኸውን ኣብ ክንዲ ቀሲንካ ናብ መቃብርካ ትኸይድ፡ ምስ ሰብ እናተባኣስካ፡ ተመስገን ከይበልካ ሞት የርክበካ። ስለዚ ወላ’ኳ ብኣፍካ “ኣማኒ” እንተኾንካ ኣብ ግብሪ ግን ናይ ኢጎ ኢኻ። ኢጎ ንዝኾነ ሃይማኖት corrupt ጌሩ፡ ሬሳ ጥራይ’ዩ ዝገድፈልካ። ኣመንቲ ሃይማኖትን ገለ ተምላስ ዘምጽእ ተግባራቶምን ሪእኻ ካብ ሃይማኖቶም እንተባህረርካ ኣይተሓዘልካን።

************************

ነዊሕ ዘረባ’ንድዩ ክንኣስሮ፡ ብዘይ ሃይማኖት ክትነብር ማለት ነቲ ንነዊሕ ዘመናት ዝኸደ subconscious need to be part of something ክትድምስሶ ስለ ዘይከኣል ከቢድዩ፡  ስለዚ ምስ ዝኾነት “ጉጅለ” ማሕበር ክትኣቱ ኣለካ። ግድን ኣይኮነን ናይ ሃይማኖት ክኸውን፡ ማሕበር ቀይሕ መስቀል፡ ናይ ገዛውቲ ማሕበር፡ ማሕበር ህግደፍ፡ ማሕበር ፌስቡክ፡ ማሕበር ጽሙማን፡ ወይ ኣባል ዝኾነት ማሕበር። ወላ ኣባል ኣይትኹን፡ ተመርዓው እሞ ኣባል ናይ ስድራ ኩን። egoኻ እናተዛረበ ጦቅ ስለ ዘብለካ በይንኻ ክትነብር ኣይትኽእልን ኢኻ። ስለዚ ማሕበር ምረጽ። ከማይ ማሕበር ዘይብሎም ጉጅለ ውን ንርእሶም ማሕበር’ዮም። ካብ ሎሚ ግን ጀሚረ ኣብ ማሕበር ኣባጅጎ ተጸንቢረ ኣለኹ። ናብ እምነተ ኣባጅጎ ክትጽንበሩ እትደልዩ ኩላትኩም ኣባላት መርሓባ! ኣባጅጎ ኣቦኹም ነዚ ኣብ ልዕሌኹም ተስገዲዱ ዘሎ ሃይማኖት ምስልምናን ክርስትናን ንየው በልዎ ይብለኩም ኣሎ። ኣባጅጎ ካብ ናይ ክርስርያን ወይ ኣስላም ኣምላኽ ተዘይዓብዩ ኣይንእስን’ዩ። ጽሩይ ሓበሻዊ ዝኾነ ኣምላኽ ከለካ’ኸ እንታይ ማለት’ዩ ናይ ኣይሁዳውያንን ወይ ናይ ዓረብ ኣምላኽ ምምላኽ፧ ሃይማኖታዊ ወራር ናይ መሴ፡ ናይ ክርስቶስ ፡ ናይ መሓመድን ብወግዒ እቃወሞ ኣለኹ። ኩሉ ኢዚሀራዊ ሓሳዊ እዩ (ኣምላኽ ከም ዘየለ ብጭቡጥ ስለ ዘየረጋገጸ) ፡ ኩሉ ዚሀራዊ ድማ ከሓዲ እዩ (እምነት ናይ ጥንቲ ኣቦታትና ስለ ዝሸጠ)። ሃይማኖት ነዚ need to bond ዘድሊ ካብ ኮነ፡ ኣባጅጎ’ዩ እቲ non-hypocritical ሓቀኛ ኣምላኽ ሓበሻ። ነዚ ኣምላኽ’ዚ ገዲፍካ ምስ ካልኦት ናይ ባዕዲ ሃይማኖታት ምዝማው ዓገብ። ከይትኹርዩ እምነትኩም ዝኾነ ይኹን አኽብሮ’የ ፡ ኣቱም ክርስትያን ኣቦታትኩም ቅድሚ 1700 ዓመታት ስለ ዝኸስተኑ፡ ኣቱም ኣስላም ድማ ቅድሚ 1400 ዓመታት ስለ ዘስለሙ ኢኹም ሎሚ ከምዛ “ሓቂ” ትፈልጡ ትዛረቡ ዘለኹም። ቅድሚ 3000 ዓመታት ኣብ ኤርትራ መን’ዩ ኣምላኽ ኔሩ፧ ንክልቲኦም ሃይማኖታት እምቢ ዝበሉ ኔሮምዮም ግን ተሓሪዶም’ዮም፡ ኣምለኽቲ ኣባጅጎ ዝነበሩ ኣቦታትና ብጐነጽ ጠፊኦም። ካብ ሎሚ ጀሚረ ንዝኽሮም ስመይ Gwal Abba Jigo ክቅይሮ’የ። እንተቲ ናትኩም ግን ኣዲኣ ገዲፋ ሓትነኣ ትናፍቅ ጌርኩሞ። ኣይትሰከፉ ግን ኣባጅጎ ይቅረ ክብለልኩም’ዩ፡ እንተደኣ ናብኡ ተመሊስኩም። እንተኣቢኹም ዘይከም ኣላህ ወይ ክርስቶስ ኣብ ገሃነም ኣይጠብሰኩምን’ዩ። ኣባጅጎ ሓቀኛ ኣቦኹም ስለ ዝኾነ ድላይኩም በሉ unconditionally የፍቅረኩም’ዩ፡ ወላ ምስ ካልእ ኣምላኽ ዘምው ንዘልኣለም ናትኩም’ዩ። ኩላትኩም ደቂ ኣባጅጎ ኤርትራውያን ህሉው እምነትኩም ብዘየገድስ ኣኣብ ዘለኹሞ ሰላም ኣባጅጎ ምሳትኹም ይኹን። ኣሜን!